Flyscharen ibilbidea

Deba eta Zumaia arteko ibilbide hau Gipuzkoari bira ematen dion GR-121aren laugarren etapa da. Kostaldeko zati hau balio geologiko eta biologiko handiko eremua da, eta paisaiaren ikuspegitik ere garrantzia nabarmena du. Biotopo babestua izendatua, Euskal Kostaldeko Geoparkearen barruan dago.

Deskargatu GR 121 ibilbidea

Track GPS - Wikiloc

Fitxa teknikoa

Iraupena: 4h

Luzera: 14 km

Zailtasuna: ertaina

Desnibela: 183 m

Desnibel metatua: 649m

Hasiera eta bukaera: Deba-Zumaia (edo alderantziz)

Deba eta Zumaia arteko itsasertz babestu honek 8 kilometro inguru eta 4.299 hektareako azalera du. Eremu honetan berezitasun, bakantasun, edertasun ikusgarri eta zientziaren aldetik nazioarte-mailan interes nabaria duten formazioak daude. Naturaren altxor paregabea gordetzen du: Lurraren historia geologikoaren azken 60 milioi urteak arroketan idatzita, geruzaz geruza hurrenez hurren. Itsasoaren higaduraren eraginez agerian geratu dira, izan diren gertaera garrantzitsuenetako batzuk ulertzeko gakoak, besteak beste, dinosauroak desagertu zireneko garaia. era berezian babestu behar dugun hauskortasun handiko habitata da.

Ibilbidearen mapa eta profila

Ibilbideko interesguneak

Santa Katalina ermita

Aitzuriko kobazuloak

Aitzuriko kobazuloak izen bereko lurmuturraren oinean daude, eta tamaina berdintsuko bi zulo handi dira; ahoa 15 metro inguru zabal eta 20 metro garai da bietan. Gertu dago Andutzeko faila, eta haren eraginez sortutako zenbait norabidetako zartaduretan zehar gertatu da, hain zuzen, higadura, bi kobazuloak sorrarazi dituena. Izan ere, zartadura horiek ahultasun-planoak izanik, itsasoak errazago erasotzen ditu, eta azkenean zulo horiek sortu dira geruzekiko paralelo. Erdi urperatuta dagoen burezur baten begi-zuloak omen dirudite bi kobazuloek.

Andutzeko faila

Andutzeko faila Geoparkeko akzidente tektonikorik garrantzitsuenetako bat da, eta Mendatako puntan bereizten da ondoen. Failak Geoparkeko flyscharen bi unitate nagusiak bereizten ditu: Behe Kretazeoko flysch beltza, mendebaldean dagoena, eta Kretazeoko eta Tertziarioko sekuentzia, ekialdean dagoena. Kontaktu mekaniko horren ondorioz Geoparkeko itsaslabarrik deigarrienetako bat eratu da: Aitzuriko hormatzarra.

Mendatagaina

Sakonetako marearteko zabalgunea

Elorriagako San Sebastian ermita

San Sebastian ermita oso garrantzitsua zen Santiagorako kostaldeko bidean. Lope de Isastiren 1625eko idatzi baten arabera, ermita X. edo XI. mendekoa da. Aldazabalen iritziz, ordea, Itziarko eliza baino zaharragoa da. Ermita soil horren barruan elementu hauek dira garrantzitsuenak. bataiarri erromanikoa, Andre Mariaren irudia (XIII. edo XIV. mendekoa) eta San Rokeren eta San Sebastianen bi taila txiki.

Algorri

Itzurun hondartza

Ibilbidearen nondik norakoak

Ibilbidea Zumaiako udaletxearen ondoan hasten da (0 metro). Kale estuetan barrena parrokia elizara heduko gara eta, eskalinatan behera egin ondoren, San Telmo kale ondora. Kalean gora egingo dugu eta San Telmo ermitara helduko gara, Itzurungo hondartako itsaslabarren gainera (800 metro).
Itsaslabarren edertasunaz gozatu ondoren, behera egingo dugu, itsasertzera. Han, bide estu batean gora egingo dugu berriz, bailara txiki batera. Igoera Zumaiatik datorren errepidean amaitzen da; errepide horrek Andika Zahar eta Andika Berri baserrietara eramango gaitu (2.100 metro).
Baserriak pasa ondoren asfaltatutako errepidean egingo dugu tarte bat, eskuinaldean Etarte muinora doan bidearekin topo egin arte. Bide hori hartu eta gora egingo dugu, Elorriaga auzoko Galarretako Zabalera arte; han olgetarako leku bat dago, mahai, banku eta guzti. Elorriaga auzoaren erdigunera heltzeko minutu gutxi batzuk beharko ditugu; han, atseden hartzeko, San Sebastian ermita ikustera joan gaitezke (4.400 metro).
Elorriaga auzoa atzean utzi eta ibilbideko seinaleek Txakotegain eta Sorazumenditik gertu dagoen ibarbide batera eramango gaituzte. Behera egin eta Arantza Goikoa baserrira helduko gara; gero, Arantza Bekoa baserrira. Handik, bideak kostako lerroraino egiten du behera. Errotaberriko erretena igaro ondoren, Sakonetara helduko gara (7.700 metro).
Sakonetatik gora egingo dugu, lekuaren izen bera daukan baserri aldera. Eskuinaldean, behean, Sakoneta eta Mendata kalak ikusiko ditugu. Aurrean, Mendata puntaren ekialdeko aurpegia; Mendata puntari gehienek Aitzuri esaten diote. Behera egingo dugu, trenbiderantz, baina trenbidera heldu aurretik tunelaren gainetik pasako gara, Mendata baserrirako bidea hartzeko (8.600 metro).
Bideak kostako lerroaren norabide bera dauka. Laster Aitzuriko haitz itzelaren mendebaldeko aurpegia ikusiko dugu. Itxaspe auzora doan bidean gora egingo dugu, auzoaren izen bera daukan kanpinera heldu arte (10.800 metro).
Itxaspen, pistan behera egingo dugu, aurrena Atalaia esaten dioten lekuan zehar eta gero Aitzuziaurren barrena. Hala, Arronamendiko bailara txikiaren hondoraino helduko gara. Orduan, gora egingo dugu, N-634 errepidera, Salbe begiratoki ingurura heldu arte. Egurrezko pasarela gurutzatuko dugu eta Santa Katalinara eramango gaituen bidea jarraituko dugu (12.100 m).
Atseden hartu eta toki honek eskaintzen digun paisaiaz gozatu ondoren, ermitako zelaia zeharkatu eta Etxeberri eta Iparragirre baserrietara abiatzen den bidea hartuko dugu. Etzazu itsaslabarren ondotik doan bide malkortsua hartu, oso arriskutsua da eta itxita dago. Aipatu baserriak atzean utzi eta GRaren marka gorri eta zuriz seinaleztatutako bidetik jarraituko dugu, beherantz, San Roke ermitako zementzuko pistara heldu arte. Hemendik, aldapa handia jaitsi eta minutu gutxitan Debako herrigune historikora iritsiko gara (14.000m).